วันอาสาฬหบูชา (Asalha Puja)

      ย่อมาจาก อาสาฬหปูรณมีบูชา แปลว่า “การบูชาในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ”นับเป็นวันที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา ซึ่งตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ นับเป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมเป็นครั้งแรกเป็บนปฐมเทศนา ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน คือ “ธัมมจักกัปวัตตนสูตร” ให้แก่ ปัญจวัคคีย์ ทั้ง ๕ คือ

๑. พระอัญญาโกณฑัญญะ

๒. พระวัปปเถระ

๓. พระภัททิยะ

๔. พระมหานามเถระ

๕. พระอัสสซิ

      จนพระอัญญาโกณฑัญญะได้บรรลุธรรม และทรงขอบวชเป็นพระภิกษุรูปแรก ในพระพุทธศาสนา จึงถือว่าวันอาสาฬหบูชานี้เป็นวันแรกที่มีพระสงฆ์เกิดขึ้นครบองค์พระรัตนตรัย คือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์

      ในวันอาสาฬหบูชา ชาวพุทธควรปฏิบัติตนตามหลักธรรมในธัมมจักกัปปวัตตนสูตร           อันได้แก่ มัชฌิมาปฏิปทา ข้อปฏิบัติสายกลาง คือ อริยมรรค ๘ คือ

๑. สัมมาทิฏฐิ  คือ ปัญญาเห็นชอบ

๒. สัมมาสังกัปปะ คือ ดำริชอบ

๓. สัมมาวาจา  คือ เจรจาชอบ

๔. สัมมากัมมันตะ  คือ การประพฤติดีงาม

๕. สัมมาอาชีวะ คือ การทำมาหากินอย่างสุจริตชน

๖. สัมมาวายามะ คือ ความอุตสาหะพยายาม ประกอบความเพียรในการกุศลกรรม
๗. สัมมาสติ คือ การไม่ปล่อยให้เกิดความพลั้งเผลอ ดำรงอยู่ด้วยความรู้ตัวอยู่เป็นปกติ
๘. สัมมาสมาธิ  คือ การฝึกจิตให้ตั้งมั่น สงบ ปราศจากกิเลศ นิวรณ์อยู่เป็นปกติ

กล่าวโดยสรุปก็คือ ควรปฏิบัติตนให้อยู่ใน ศีล สมาธิ ปัญญา

ประวัติปัญจวัคคีย์ ทั้ง ๕

           พระอัญญาโกณฑัญญะ เป็นบุตรของพราหมณ์มหาศาสในหมู่บ้านพราหมณ์ เดิมชื่อ “โกณฑัญญะ” เมื่อเจริญวัยแล้วได้เข้าศึกษาเล่าเรียน จบไตรเทพและรู้ลักษณะมนต์ คือ ตำราทายลักษณะ และเป็นพราหมณ์ ๑ ใน ๘ คน ที่ถูกคัดเลือกเข้าไปตรวจดูลักษณะของพระมหาบุรุษ ถือว่าเป็นพราหมณ์ที่มีอายุน้อยที่สุด ในบรรดาพราหมณ์ที่ได้รับเลือก ซึ่งพราหมณ์ได้ตรวจดูลักษณะของพระมหาบุรุษแล้วทำนายไว้เป็น ๒ ลักษณะ ดังนี้

๑. ถ้าพระมหาบุรุษได้ครองฆราวาสจักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ

๒. ถ้าพระมหาบุรุษทรงเสด็จออกผนวชจักได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นศาสนาเอกของโลกและโกณฑัญญะพราหมณ์ได้รู้อย่างแน่ใจว่า พระมหาบุรุษ พระองค์ทรงเสร็จออกผนวช พระอัญญาโกณฑัญญะ ได้รับยกย่องจากพระบรมศาสดาว่า “ทรงเป็นยอดกว่าภิกษุทั้งหลาย”

          พระวัปปเถระ เป็นบุตรพราหมณ์ในเมืองกบิลพัสดุ์ พระวัปปเถระ บวชด้วยวิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา เมื่อท่านมีอินทรีย์กล้าแล้ว ได้ทรงฟังพระธรรมเทศนาชื่อ “อานัตตลักขณสูตร” และก็ได้สำเร็จเป็น พระอรหันต์ ท่านได้ช่วยเป็นกำลังสำคัญรูปหนึ่งในการประกาศพระพุทธศาสนา เมื่อท่านดำรงอายุสังขารพอสมควรท่านก็ดับขันธปรินิพพาน

          พระภัททิยะ เป็นบุตรของพราหมณ์คนหนึ่งในจำนวนพราหมณ์ ๑๐๘ ที่ได้การทำนายตรวจดูลักษณะของพระมหาบุรุษ พระภัททิยะทรงบวชด้วยวิธี “เอหิภิกขุอุปสัมปทา”  เมื่ออินทรีย์แก่กล้าแล้ว ได้ฟังพระธรรมเทศนาชื่อว่า “อานัตตลักขณสูตร” เมื่อจบพระธรรมเทศนา ท่านก็หลุดพ้นจากกิเลศ ไม่ถือมั่นด้วยอุปาทาน สำเร็จเป็นพระอรหันต์ ท่านเป็นพระเถระรูปหนึ่งที่เป็นกำลังสำคัญในการช่วยประกาศพระพุทธศาสนา เมื่อดำรงอายุสังขารพอสมควรก็ได้ดับขันธปรินิพพาน

        พระมหานามเถระ เกิดในสกุลพราหมณ์ ณ กรุงกบิลพัสดุ์ พระมหานามเถระได้รับ การบวชด้วยวิธี ”เอหิภิกขุอุปสัมปทา” ต่อมาได้รับฟังพระธรรมเทศนาชื่อว่า “อานัตตลักขณสูตร” จึงได้สำเร็จ เป็นพระอรหันต์ และ ในตอนปฐมโพธิกาล ท่านเป็นองค์หนึ่งที่อยู่ในจำนวนนั้นที่ช่วย เป็นกำลังสำคัญในการประกาศพระพุทธศาสนาในสถานที่ต่าง ๆ สั่งสอนกุลบุตรให้เกิดความเชื่อและความเสื่อมใสในพระพุทธศาสนา พระมหานามเถระดำรงอายุสังขารอยู่พอสมควรก็ดับขันธปรินิพพาน

        พระอัสสซิ เป็นบุตรพราหมณ์มหาศาล ในกรุงกบิลพัสดุ์ พระอัสสชิเถระ ได้ทรงบวชด้วยวิธี “เอหิภิกขุอุปสัมปทา” ต่อมาได้ฟังพระธรรมเทศนาชื่อว่า “อานัตตลักขณสูตร”

จึงบรรลุเป็นพระอรหันต์ พระอัสสซิ เป็นผู้ที่มีปัญญาเฉลียวฉลาด รู้จักประมาณตน ไม่ชอบโอ้อวด หรือมีความเย่อหยิ่ง ตลอดถึงกิริยามารยาทเรียบร้อยน่าเลื่อมใส พระอัสสชิเถระได้ศิษย์ ที่มีความสำคัญองค์หนึ่ง คือ อุปติสสปริพาชก หรือ “พระสารีบุตร” พระอัสสซิดำรงอายุสังขารพอสมควรแก่กาลแล้วก็ดับขันธปรินิพพาน

https://youtu.be/WIIg-NNZW-w  วันอาสหบูชา

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง :